Tại sao chăm sóc răng miệng trước xạ trị lại quan trọng ?

• Ngăn ngừa nhiễm trùng: Xạ trị làm giảm khả năng tự làm sạch của miệng, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển, gây nhiễm trùng.
• Giảm đau và khó chịu: Chăm sóc răng miệng đúng cách giúp giảm đau, giảm viêm loét và giảm khó chịu trong miệng.
• Giúp bảo vệ răng do: xạ trị có thể làm yếu men răng, tăng nguy cơ sâu răng và các vấn đề về răng khác, tăng nguy cơ hoại tử xương hàm.
• Cải thiện chất lượng cuộc sống: Một khoang miệng khỏe mạnh giúp bệnh nhân ăn uống dễ dàng hơn, cải thiện vị giác và tăng cường sự tự tin.

Dưới đây là hướng dẫn chăm sóc răng miệng cho bệnh nhân xạ trị vùng đầu cổ, nhằm giảm thiểu các tác động tiêu cực đến sức khỏe răng miệng và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Hướng dẫn chăm sóc răng miệng cho bệnh nhân xạ trị vùng đầu cổ

1. Đánh răng đúng cách

• Chọn bàn chải: Sử dụng bàn chải mềm để tránh làm tổn thương nướu và mô mềm trong miệng.
• Thời gian đánh răng: Đánh răng ít nhất hai lần một ngày, sáng và tối, và sau mỗi bữa ăn nếu có thể.
• Kỹ thuật: Đánh nhẹ nhàng theo chuyển động tròn, không chà xát mạnh, đặc biệt là khu vực nướu và vùng tổn thương.

2. Sử dụng kem đánh răng phù hợp

• Kem đánh răng có fluoride: Chọn kem đánh răng chứa fluoride để giúp bảo vệ chống lại sự sâu răng.
• Tránh kem có hương liệu mạnh: Các loại kem đánh răng có hương liệu hoặc chất tạo bọt mạnh có thể gây kích ứng.

3. Súc miệng thường xuyên

• Nước muối sinh lý: Súc miệng với nước muối sinh lý ( 1/2 muỗng cà phê muối trong 1 cốc nước ấm ) hoặc loại nước muối súc miệng đã được pha chế sẵn trên thị trường sau mỗi cữ ăn để giảm viêm và làm sạch khoang miệng.
• Các dung dịch súc miệng không chứa cồn: Sử dụng dung dịch súc miệng dịu nhẹ không chứa cồn để giảm khô miệng vì nước bọt giúp bảo vệ răng.

4. Giữ ẩm cho miệng

• Nước: Uống đủ nước trong ngày để giữ ẩm cho miệng và làm giảm cảm giác khô.
• Sử dụng nước bọt nhân tạo: Có thể sử dụng các sản phẩm nước bọt nhân tạo để giúp giữ ẩm cho miệng nếu cần.

5. Chế độ ăn uống hợp lý

• Thực phẩm mềm và dễ nuốt: Chọn thực phẩm mềm, dễ nhai và nuốt để tránh gây khó khăn cho răng miệng.
• Tránh thực phẩm cay, chua: Hạn chế thực phẩm có tính acid và gia vị mạnh để tránh kích ứng nướu răng và niêm mạc miệng.

6. Kiểm tra răng miệng định kỳ

• Khám răng miệng thường xuyên: Thăm khám nha sĩ ít nhất mỗi 3 tháng để kiểm tra tình trạng răng miệng và được tư vấn chăm sóc.
• Điều trị sớm: Nếu gặp bất kỳ triệu chứng bất thường nào (như loét miệng, đau, hoặc chảy máu), hãy đến gặp nha sĩ ngay lập tức.

7. Chăm sóc nướu

• Giữ nướu sạch: Chăm sóc nướu bằng cách đánh nhẹ nhàng vùng nướu và tránh chạm vào các khu vực tổn thương.
• Chăm sóc vết thương: Nếu có vết thương trong miệng, tránh thức ăn sắc nhọn hoặc có độ cứng có thể làm tổn thương thêm.

8. Hỗ trợ tâm lý

• Yếu tố tâm lý: Hỗ trợ tâm lý cho bệnh nhân về những thay đổi trong chế độ ăn uống và cảm giác không thoải mái trong miệng.

Những lưu ý quan trọng trong chăm sóc răng miệng khi BN đang xạ trị vùng đầu mặt cổ.

1. Tuyệt đối không được tự ý nhổ răng ( từ sau khi xạ trị và những năm về sau ) nếu không có chỉ định của Bác sĩ chuyên khoa.

Nếu có răng cần nhổ vào Bệnh viện Răng Hàm Mặt Trung ương

2. Chải răng và hàm giả ( nếu có ) sau mỗi bữa ăn và tối trước khi đi ngủ. Dùng chỉ tơ nha khoa ( không dùng tăm tre) để lấy thức ăn dính giữa 2 răng.

3. Ngậm máng chứa gel fluor 1 lần/1 ngày, ngậm 10 phút vào buổi tối trước khi đi ngủ. Bệnh nhân phải đeo máng mỗi tối sau xạ trị trong suốt đời nếu còn răng thật trong miệng.

Kết luận

Chăm sóc răng miệng là một phần quan trọng trong quá trình điều trị và hồi phục cho bệnh nhân xạ trị vùng đầu cổ. Hãy đảm bảo rằng bệnh nhân tuân thủ những hướng dẫn trên để duy trì sức khỏe răng miệng tốt trong thời gian điều trị. Nếu có bất kỳ câu hỏi hoặc lo ngại nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc nha sĩ chuyên khoa.