Sau phẫu thuật ung thư tuyến giáp, bệnh nhân thường được chỉ định điều trị bằng iốt phóng xạ ( RAI ) để loại bỏ các tế bào tuyến giáp còn sót lại hoặc điều trị ung thư đã di căn. Để tối ưu hóa hiệu quả của điều trị này, bệnh nhân thường được yêu cầu tuân theo chế độ ăn ít iốt trong khoảng 2-3 tuần trước khi uống iốt phóng xạ. Chế độ này giúp tuyến giáp hấp thụ iốt phóng xạ hiệu quả hơn bằng cách giảm lượng iốt dự trữ trong cơ thể.

1. Mục Tiêu Của Chế Độ Ăn Ít Iốt

• Giảm lượng iốt trong cơ thể: Giúp các tế bào tuyến giáp còn sót lại hấp thụ tối đa iốt phóng xạ.
• Cung cấp đủ dinh dưỡng: Đảm bảo bệnh nhân nhận đủ năng lượng và dưỡng chất để phục hồi sau phẫu thuật.
• Hỗ trợ hồi phục mô: Protein chất lượng cao, vitamin và khoáng chất cần thiết cho quá trình sửa chữa và tái tạo mô.
• Giảm viêm và tối ưu hóa hệ miễn dịch: Các loại thực phẩm chống viêm giúp cơ thể hồi phục nhanh chóng.

2. Nguyên Tắc Dinh Dưỡng Quan Trọng

Chế độ ăn trước khi điều trị iốt phóng xạ không yêu cầu kiêng hoàn toàn iốt, nhưng nên giảm mức iốt xuống dưới 50 mcg/ngày. Một số nguyên tắc quan trọng bao gồm:

• Tránh các thực phẩm chứa nhiều iốt: Các loại hải sản, rong biển, muối iốt, và các sản phẩm từ sữa tùy từng loại sữa ( một số trường hợp sữa không chứa Iốt vẫn có thể sử dụng )
• Sử dụng muối không có iốt: Thay thế muối thông thường bằng các loại muối không có iốt.
• Hạn chế các thực phẩm chế biến sẵn: Nhiều thực phẩm chế biến sẵn có chứa iốt từ chất bảo quản hoặc phụ gia thực phẩm.
• Tăng cường rau củ và trái cây không chứa iốt: Đây là nguồn cung cấp chất xơ, vitamin và khoáng chất thiết yếu.

3. Thực Phẩm Nên Bao Gồm

• Rau củ tươi: Hầu hết các loại rau củ đều không chứa iốt và rất tốt cho sức khỏe. Các loại rau như bông cải xanh, cải bó xôi, cà rốt, bí ngô, dưa leo đều phù hợp.
• Trái cây tươi: Các loại trái cây như táo, lê, chuối, cam, nho, dâu tây đều an toàn.
• Ngũ cốc nguyên hạt: Gạo trắng, gạo lứt, mì ống không chứa trứng, và các loại bánh mì không chứa sữa hoặc muối iốt.
• Protein từ thịt: Thịt tươi không qua chế biến như thịt bò, thịt gà, thịt heo có thể được sử dụng, nhưng nên tránh thịt chế biến hoặc thịt đóng hộp.
• Đậu và các loại hạt: Các loại đậu và hạt không qua chế biến, chẳng hạn như đậu gà, đậu lăng, và hạt chia, đều là nguồn protein tốt.
• Dầu thực vật: Dầu ô liu, dầu hướng dương, dầu hạt cải không chứa iốt và có lợi cho sức khỏe tim mạch.

4. Thực Phẩm Nên Tránh

• Hải sản và rong biển: Đây là nguồn chứa nhiều iốt nhất. Các loại cá, tôm, cua, và rong biển đều nên tránh.
• Sản phẩm từ sữa: Sữa, sữa chua, phô mai và các sản phẩm từ sữa chứa iốt.
• Trứng: Lòng đỏ trứng chứa nhiều iốt, nên cần tránh hoàn toàn. Lòng trắng trứng có thể sử dụng nhưng chỉ ở mức vừa phải.
• Thực phẩm chế biến và đóng hộp: Thực phẩm đã qua chế biến sẵn như xúc xích, thịt hộp, thức ăn nhanh thường chứa iốt từ phụ gia hoặc muối iốt.

5. Thực Đơn Mẫu Ít Iốt ( 3 bữa chính và 2 bữa phụ )

Bữa sáng:

• Cháo yến mạch nấu với nước hoặc sữa hạnh nhân không iốt, thêm một ít hạt chia và quả việt quất tươi.
• 1 quả chuối.

Bữa phụ buổi sáng:

• Táo cắt lát với một muỗng canh bơ đậu phộng tự nhiên không muối và không iốt.

Bữa trưa:

• Salad rau trộn với cà chua, dưa leo, cà rốt, và rau cải xanh, thêm thịt gà nướng ( không ướp muối iốt ). Nước sốt salad từ dầu ô liu và giấm balsamic.
• ½ chén gạo lứt nấu chín.

Bữa phụ buổi chiều:

• Một nắm hạt hạnh nhân và quả nho tươi.
• Một tách trà thảo mộc không chứa iốt.
• Hoặc 1 ly sữa không có Iốt.

Bữa tối:

• Cá hồi nướng ( 120g ) với măng tây hấp và bí đỏ nướng, thêm một ít dầu ô liu và hạt tiêu.
• Khoai lang nướng.

Trước khi đi ngủ:

• 1 quả lê hoặc 1 quả táo

6. Lưu Ý Thêm

• Chọn thực phẩm tươi: Chế độ ăn ít iốt cần ưu tiên thực phẩm tươi và tự nhiên, tránh xa các thực phẩm chế biến sẵn hoặc đóng hộp.
• Thực phẩm tự làm: Nên tự nấu ăn tại nhà để kiểm soát lượng iốt trong các thành phần, đặc biệt là tránh sử dụng các loại gia vị hoặc chất bảo quản có chứa iốt.
• Uống đủ nước: Đảm bảo uống đủ nước mỗi ngày để hỗ trợ quá trình trao đổi chất và duy trì sức khỏe hệ tiêu hóa.

7. Tầm Quan Trọng Của Việc Thực Hiện Chế Độ Ăn Ít Iốt

• Chế độ ăn ít iốt trước khi uống iốt phóng xạ rất quan trọng trong điều trị ung thư tuyến giáp. Việc giảm iốt trong chế độ ăn giúp các tế bào còn sót lại của tuyến giáp hấp thụ tối đa iốt phóng xạ, từ đó tăng hiệu quả điều trị. Tuy nhiên, bệnh nhân vẫn cần đảm bảo cung cấp đủ dinh dưỡng để cơ thể hồi phục sau phẫu thuật và chuẩn bị tốt cho quá trình điều trị.
• Ngưng uống thuốc bổ sung Hormon giáp khoảng 3 tuần trước khi uống I-ốt phóng xạ.
• Luôn tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng trước khi điều chỉnh chế độ ăn để đảm bảo phù hợp với tình trạng sức khỏe và các yếu tố cá nhân.