Chế độ dinh dưỡng dành cho bệnh nhân xạ trị trong ung thư đầu cổ
Trong quá trình điều trị xạ trị, bệnh nhân thường gặp nhiều khó khăn với việc ăn uống do các tác dụng phụ như khô miệng, khó nuốt, viêm họng, mất vị giác, v.v. Việc duy trì dinh dưỡng đầy đủ là rất quan trọng để hỗ trợ quá trình điều trị và giúp bệnh nhân hồi phục nhanh chóng. Dưới đây là một số lời khuyên về dinh dưỡng cho bệnh nhân:
Mục tiêu:
- Cung cấp đầy đủ dưỡng chất thiết yếu để hỗ trợ quá trình điều trị và phục hồi sức khỏe.
- Giảm thiểu tác dụng phụ của xạ trị như: khô miệng, loét miệng, khó nuốt, giảm cảm giác ngon miệng.
- Duy trì cân nặng hợp lý.
Nguyên tắc chung:
- Do khó nuốt, bệnh nhân nên ăn từng bữa nhỏ 5-6 lần/ngày thay vì ăn 3 bữa chính. Điều này sẽ giúp giảm áp lực lên họng và dễ dàng tiêu hóa hơn.
- Uống đủ nước (2 – 2,5 lít/ngày) để giữ ẩm miệng và cơ thể.
- Chọn thực phẩm mềm, dễ nuốt, nấu chín kỹ. Ưu tiên các thức ăn như súp, pho mát, pudding, bánh ngọt, sinh tố, v.v.
- Sử dụng các phương pháp chế biến như hấp, luộc, hầm, xay nhuyễn thay vì chiên, xào, nướng.
- Nêm nếm thức ăn nhạt, hạn chế đồ cay nóng, nhiều dầu mỡ.
- Bổ sung vitamin và khoáng chất theo hướng dẫn của bác sĩ.
Thực phẩm nên dùng:
- Protein: Cá, thịt nạc, trứng, sữa, các loại đậu.
- Chất xơ: Rau xanh, trái cây mềm (chuối, bơ, đu đủ,...), ngũ cốc nguyên hạt.
- Vitamin và khoáng chất: Rau củ quả các loại, vitamin tổng hợp.
- Chất béo tốt: Dầu oliu, dầu mè, các loại hạt.
- Cố gắng duy trì một chế độ ăn uống cân bằng, đầy đủ các chất như protein, carbohydrate, vitamin, khoáng chất.
Thực phẩm hạn chế dùng:
- Thức ăn khô, cứng, cay nóng.
- Thực phẩm nhiều dầu mỡ, chiên xào.
- Rượu bia, thuốc lá.
- Đồ ăn quá nóng hoặc quá lạnh
- Tránh các thức ăn gây kích ứng: thức ăn có vị mặn, axit.
LƯU Ý:
Nếu bệnh nhân không thể ăn đủ lượng cần thiết, hãy bổ sung các nguồn dinh dưỡng qua đường ống thông dạ dày.
Dưới đây là một số ví dụ về thức ăn mềm, dễ nuốt phù hợp cho bệnh nhân ung thư đầu cổ đang điều trị xạ trị:
-
1) Súp:
- Súp đậu, súp rau củ nghiền nhuyễn
- Súp kem (như súp kem nấm, súp kem bông cải)
- Súp cá hồi, súp gà
-
2) Đồ uống:
- Sinh tố hoa quả (chuối, dưa, cam, quýt, v.v.)
- Nước ép hoa quả (táo, cà rốt, dưa hấu)
- Sữa, sữa chua, yaourt
- Nước ép rau củ (cà chua, cà rốt, cải xoăn)
-
3) Món ăn sền sệt:
- Cháo gạo, bột yến mạch
- Bột ngô, bột khoai tây nghiền
- Pudding, kem bánh
-
4) Món mềm, dễ nhai:
- Trứng luộc, trứng ốp-la
- Pho mát mềm, quả bơ nghiền
- Cá hấp, tôm hấp
- Thịt gà, thịt bò nghiền
-
5) Các món tráng miệng:
- Kem, sorbets, gelatin
- Bánh pudding, bánh flan
- Trái cây nghiền hoặc xay
Bệnh nhân có thể thử các món ăn này và tìm ra những thứ mình dễ ăn và tiêu hóa nhất. Hãy thường xuyên tham vấn bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để điều chỉnh chế độ ăn hợp lý.
Bài viết liên quan
Dinh dưỡng cho bn bị đau miệng khi xạ trị
08-11-2024Đau miệng do xạ trị ( thường là tình trạng viêm niêm mạc miệng ) là tác dụng phụ phổ biến, gây khó khăn cho việc ăn uống. Dinh dưỡng đúng cách có thể giúp bệnh nhân duy trì năng lượng, tăng cường khả năng phục hồi nhanh và giảm thiểu triệu chứng đau miệng.
Dinh dưỡng cho bn bị khô miệng khi xạ trị
08-11-2024Khô miệng ( xerostomia ) là một tác dụng phụ phổ biến của xạ trị, đặc biệt khi điều trị vùng đầu, cổ. Khi tuyến nước bọt bị ảnh hưởng, người bệnh dễ gặp khó khăn trong việc nhai, nuốt, và hấp thụ dinh dưỡng.
Những thực phẩm chứa ít hoặc không chứa I-ốt nên ăn trước khi uống I-ốt phóng xạ khoảng 2-3 tuần
19-09-2024Trước khi điều trị bằng iốt phóng xạ, bệnh nhân thường được khuyến nghị tuân thủ chế độ ăn ít iốt trong khoảng 2-3 tuần để tối ưu hóa hiệu quả của liệu pháp
Những thực phẩm chứa nhiều i-ốt nên tránh trước khi uống i-ốt phóng xạ khoảng 2-3 tuần
18-09-2024Khi thực hiện chế độ ăn ít iốt, đặc biệt là trước và sau khi điều trị bằng iốt phóng xạ (RAI) khoảng 2-3 tuần, cần tránh các thực phẩm giàu iốt để tối ưu hóa hiệu quả điều trị
Chế độ ăn dành cho bệnh nhân ung thư giáp sau khi uống I-ốt phóng xạ
18-09-2024Sau khi bệnh nhân điều trị ung thư tuyến giáp bằng iốt phóng xạ (RAI), việc hồi phục và duy trì sức khỏe là rất quan trọng
Chế độ ăn dành cho bệnh nhân ung thư giáp sau khi phẫu thuật tuyến giáp trước khi uống I-ốt phóng xạ
17-09-2024Sau phẫu thuật ung thư tuyến giáp, bệnh nhân thường được chỉ định điều trị bằng iốt phóng xạ ( RAI ) để loại bỏ các tế bào tuyến giáp còn sót lại hoặc điều trị ung thư đã di căn. Để tối ưu hóa hiệu quả của điều trị này, bệnh nhân thường được yêu cầu tuân theo chế độ ăn ít iốt trong khoảng 2-3 tuần trước khi uống iốt phóng xạ.